Wie heeft het alleenrecht op EMDR?

Een heel aangename gedachte toch, dat je binnen een paar sessies, en binnenkort zelfs misschien binnen tien minuten, van je trauma af kunt zijn? Dat is althans de belofte die de wetenschap doet met betrekking tot deze revolutionaire behandelmethode Eye Movement Dezentization and Reprocessing, kortweg EMDR. Deze werd in 1987 in haar eigen woorden bij toeval ontdekt door psychologe Francine Shapiro en houdt in dat bijvoorbeeld herhaalde oogbewegingen tijdens herbeleving van een trauma het werkgeheugen van het brein overbelasten waardoor de paniekreactie uitblijft.

Een hele mondvol, en ook andere repetitieve bewegingen zoals bijvoorbeeld tikjes op het dijbeen, kunnen ervoor zorgen dat het trauma verdwijnt. Een klein onderzoekje onzerzijds levert op dat psychologen (niet persé GZ-psychologen) een onderscheid maken tussen EMDR bij enkelvoudig trauma (één brand) en complex trauma (een brand, een echtscheiding, en nog iets ergs bijvoorbeeld). Dat deze EMDR-therapie niet alleen door GZ-psychologen, maar ook door anderen, zoals coaches en wat voor therapeuten dan ook wordt aangeboden is ook duidelijk.

Daar gaat een interessant artikel in de Volkskrant van afgelopen weekend over. Met name over de charlatans die levensgevaarlijk bezig kunnen zijn, aldus de voor de hand liggende mening van onder andere een hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. En daar is weer de aloude discussie tussen het reguliere en het alternatieve circuit, waarin het eerste behandelingen claimt en het tweede zich afvraagt waarom, en er vervolgens in alle vrijheid mee aan de haal gaat.

Waar gaat het in dit geval om? Vooral om de opleiding tot EMDR-therapeut. In het artikel worden vooral de duur en de toelatingseisen besproken. Helaas zonder verder in te gaan wat beide betekenen. De alternatievelingen hebben een kortere opleiding en – vermoedelijk – geen strikte toelatingseisen. Dit baseer ik op het feit dat iemand zich een coach kan noemen, ook al heeft hij of zij geen enkele opleiding op het gebied van geestelijke hulpverlening en in de meeste gevallen zeker geen academische graad in de Psychologie.

Dus er is het kamp van de zwaar opgeleide GZ-psycholoog aan de ene kant, en helemaal aan de andere kant de niet-opgeleide coach. Dat wil niet zeggen dat er in het alternatieve circuit geen zeer hoogopgeleide mensen rondlopen, integendeel. Velen van hen hebben juist het reguliere circuit achter zich gelaten vanwege de bizarre eisen, de grote mislukkingen en het gebrek aan menselijke maat (want protocollen, bureaucratie, eenheidsworsten, managers, ‘meetbaarheid’, politiek).

Kamp 1: emdrtherapeuten.nl

Kamp 2: emdr-therapeuten.nl

Terug naar de EMDR want het is wel een bijzondere ontdekking, en intussen ook een volledig bewezen therapie. Maar, en nu wordt het ingewikkeld, het is en blijft een therapie die door een mens wordt uitgevoerd. En als er juist in de reguliere geestelijke hulpverlening zoveel fout gaat, waarom zou dan gezegd zijn dat GZ-psychologen EMDR goed uitvoeren, en alternatieven niet? Helemaal als het verschil ligt in het aantal dagen (en ongetwijfeld de inhoud) van de opleiding? En wat gebeurt er hier met de – ook echt bewezen – relatie tussen de hulpverlener en de cliënt?

Zo kunnen we nog wel even doorgaan, maar een ding is wel duidelijk. Als een alternatief therapeut een EMDR-therapie heeft gegeven die niet goed aanslaat dan is het begrijpelijk dat de patiënt of cliënt vermoedt en hoopt dat iemand uit het reguliere circuit hem of haar beter kan helpen.

Dat hij of zij dan tegen de muur van een wachtlijst van een jaar aanloopt zal klachten verergeren. Wat te doen in de tussentijd?

Nee… we zijn er nog lang niet!