Waarom het gezond is om alleen te zijn

Het gaat er maar al te vaak over, in de MA-trajecten. Over de wens om alleen te zijn. Mannen en vrouwen die samenleven, een gezin hebben of op een andere manier een min of meer gelukkig leven leiden, die verlangen naar de eenzaamheid. Misschien is het aan leeftijd gebonden, hoort het bij een bepaalde fase, maar feit is mensen dat het alleen zijn nodig hebben. Zie je dat niet ook al bij kinderen?

Is het egocentrisch om alleen te willen zijn?

Afzondering, er een tijdje alleen op uit gaan (of de ander er een tijdje op uit sturen), het heeft een belangrijke functie in het leven. En die is niet egocentrisch of het gevolg van een doorgeslagen individualisme. Grote werken komen al de hele geschiedenis voort uit afzondering, uit de toestand van zelfgekozen eenzaamheid. Heeft men het nu almaar over ‘verbinding’ – deze is alleen echt mogelijk als de tegenpool eraan voorafgaat.

Wat gebeurt er in de eenzaamheid?

Hoe zulks? Wat gebeurt er in die eenzaamheid, of het nu wel of niet om het creëren van grote kunstwerken of wetenschappelijke vragen gaat? Om te beginnen keer je in jezelf waar altijd de vraag op je wacht: Waar sta je nu in je leven? Als je lichaam tot rust komt door niet te praten, door niet met anderen te zijn, dan wordt de concentratie op jezelf vergroot (wat dat ‘zelf’ ook is, dat laten we hier even in het midden).

Bewustzijn

Als je alleen bent, word je je ook bewust van je omgeving. Je zintuigen staan vaak op scherp – of dit nou een oerreactie is of niet – omdat je je moet oriënteren, al is dat in de meest luxueuze hotelkamer. Je geest gaat op zoek naar houvast, laat die ook weer los, vindt aanknopingspunten en maakt verhalen, en laat ook die weer los. Een zeer gecompliceerd proces dat zich voltrekt om terug te komen bij de vraag: ‘Waar sta je nu in je leven?’

Vragen, vragen, vragen

Daar komen vragen bij over je verleden, je toekomst, je relaties, emoties, ervaringen enzovoort, maar het automatisme van de meest essentiële vraag is de reden waarom je je terugtrekt. Hij hoeft ook niet persé afdoende beantwoord te worden, maar het gaat wel om drie dingen: waar kom je vandaan, waar ga je naar toe en ten opzichte van wie heb je je te verantwoorden?

Geconcentreerd zelfonderzoek

Een beetje geografisch noemt men dat het ‘zich oriënteren’ en in zekere zin is dat wel waar het om gaat: we leven niet alleen in een fysieke, maar ook in een geestelijke ruimte. Het vergt af en toe geconcentreerd zelfonderzoek om je daarin te… oriënteren.

Natuurlijk is schrijven, in de afzondering die dat vraagt, daartoe een probaat middel. Maar dat hoef ik hier niet te vertellen.