Zelfonderzoek als leidraad voor je leven

Het gaat er hier al zo vaak over, over de vraag die mensen zich almaar stellen.

‘Doe ik het wel goed?’
‘Leef ik wel zoals ik wil en kan leven?’
‘Is het eigenlijk wel mijn leven, of dat van de buitenwereld?’

Terechte vragen als je een beetje in jezelf geïnteresseerd bent en nieuwsgierig bent naar wat het leven je te bieden heeft. Maar het kan ook een last worden, een vat vol spanning en onzekerheid. Met als consequentie dat je nergens anders meer aan kunt denken en het eigenlijk ook nergens anders meer over kunt hebben.

Eigen belevenissen als argument

Het lijkt een soort ziekte, die ik-gerichtheid. Mensen die geen ander antwoord op het verhaal van een ander hebben dan ‘ik heb dat ook wel, maar …’ en dan volgt het eigen verhaal. Standpunten die worden verdedigd met niet meer dan eigen belevenissen als argument. Hulpvragen die niet anders worden beantwoord dan met het vertellen van het eigen verhaal. Exposure heette dat vroeger nog, om aan te geven dat het iets speciaals was. Maar nu is het gewoon ‘zelfonthulling’. Zonder grenzen?

Geen werkelijk contact

En wat de meeste mensen niet lijken te weten is dat juist introspectie, zelfonderzoek in stilte, ook door het schrijven, precies de kennis oplevert die je nodig hebt om je… volledig op de ander te kunnen concentreren. Zomaar gefragmenteerd op jezelf gericht zijn, de hele dag door, helpt niets en niemand. Het heeft als consequentie dat iedereen met zichzelf bezig is en dat er geen werkelijk contact plaatsvindt. Alle mooie verhalen over ‘verbinding’ ten spijt.

Het juiste resultaat

Geconcentreerde introspectie en reflectie, met liefst een duidelijke opbouw en structuur (zoals je met het schrijven kunt concretiseren) is afgebakend. Je kunt het niet de hele dag door, maar dagelijkse frequentie is een garantie voor het beste resultaat. En wat is het beste resultaat? Juist. Dat het er allemaal niet zo toe doet wat er in je omgaat, wie je bent, hoe belangrijk je bent, wat je allemaal presteert, verdient, voor elkaar krijgt. En al helemaal niet wat je allemaal over jezelf aan een ander vertelt, die ander die aandacht van jou nodig heeft.

Wederkerigheid

Natuurlijk, wederkerigheid moet er zijn. Helaas komt het er vaak op neer dat de ene groep van de mensen zwijgt, en dat de andere groep lawaai maakt. Grof gezegd, want heus, iedereen doet zijn best. Maar het kan beter, zeker als je beseft dat je bestaat in een context van tijd (eeuwigheid), anderen (anderen) een ruimte (die je een beetje opgeruimd moet houden). Toevallig was dit een opvallend thema in een paar trajecten van de afgelopen tijd. En dan is het weer zo fijn dat die ‘oosterse’ begrippen en innerlijke gedragingen echt hun vruchten afwerpen. Maar laten we niet vergeten dat zo rondom het jaar nul iets meer naar het westen precies hetzelfde werd geleerd…