Wild Mercy / Ongetemde wijsheid. Vrouwelijke mystiek in moderne tijden

Mirabar Starr is Amerikaans vertaalster van onder meer de mystica Theresa van Avila (1515-1582) en schreef meerdere boeken over religie en diverse andere mystici. En dan hier het boek met als Nederlandse titel Ongetemde wijsheid waarin zij op een manier die feministe Rosi Braidotti ‘nomadisch denken’ zou noemen, haar gedachten, kennis en vooral boodschap voor het voetlicht van de spiritueel zoekenden brengt.

Zoekende zielen

Zo noemt ze zichzelf ook, een ‘zoekende ziel’ – net even een andere benaming van het wereldwijde fenomeen van mensen die zoeken naar zin en betekenis op andere manieren dan de reguliere levensbeschouwelijke tradities voorschreven. Als of die zo eenduidig waren, maar dat even terzijde. Starr heeft zelf in vele opzichten een flinke zoektocht achter de rug en maakt de lezer daar in dit boek in ieder geval ook deelgenoot van.

Door de bodem geperst

Dit resulteert in een in principe makkelijk leesbaar boek en Gefundenes Fressen van vele – vrouwen – die geïnteresseerd zijn in vrouwelijke mystici vanuit de hele geschiedenis. Het wemelt van de namen, korte geschiedenissen en af en toe citaten en beschrijvingen die je werkelijk even optillen of juist door de bodem persen zodat je een idee krijgt wat er gebeurt als er sprake is van een spirituele ervaring, een goddelijk inzicht of een confrontatie die je wereld op zijn grondvesten doet schudden.

Wisselend

Dat nomadisch denken vindt zijn weerslag in een tekst die wat wisselend is van kwaliteit, om het maar even zacht uit te drukken. Starr probeert soms alle vrouwen warm en begrijpend toe te spreken om vervolgens snel terug te vallen in pure individuele ervaringen en die vaak ook te larderen met een bepaald soort relativisme dat soms werkt, maar ook lam slaat. En daartussen staan stevige, overtuigende serieuze passages over waar we op dit moment eigenlijk mee bezig zijn en waarom het her en der zo’n gevaarlijke chaos is op de wereldbol.

Dure seminars

Het belangrijkst wat Starr met dit boek wil is laten zien hoe betekenisvol vrouwelijke mystici en dus hun geschriften zijn voor deze tijd. Het dualistische, begrenzende mannelijke boet aan kracht en invloed in en er komt een meer inclusiviteit, op relaties en spiritualiteit gericht bestaan voor in de plaats. Een ontnuchterende uitspraak in het boek is in dat verband: ‘Het is niet nodig om via speciale inwijdingen en dure seminars toegang te krijgen tot een plek waar we de werkelijkheid kunnen ontmoeten en er ja tegen kunnen zeggen.’

Geruststellend en ook wel een beetje als het leven zelf: ‘Mystici lijken zich er niet voor te schamen dat ze zichzelf links en rechts tegenspreken. Monter verkondigen ze dat de genezing van pijn de pijn zelf is en dat de schreeuw van verlangen de verzuchting is naar vereniging.’

Wijsheid der mystiek

Zo staan er nog wel meer indringende en verhelderende passages in het boek die je leesactiviteit wat tot rust brengen te midden van het gedwarrel van namen, tijden, religies, persoonlijke notities en zo meer in. Het zal de geïnteresseerde en wellicht geraakte lezeres, maar ook zeker de lezer die eraan begint, op een mooi spoor kunnen zetten naar meer van de eindeloze wereld van de wijsheid der mystiek.

Mirabai Starr – Ongetemde wijsheid
Uitgeverij AnkhHermes
€ 22,50