Je hoeft het lijden niet te verheerlijken om er toch wijzer van te worden
Het is nog steeds een trend, of eigenlijk een beetje een geestesziekte, dat je maar altijd gelukkig en succesvol moet zijn. Dat streven naar geluk is al zo oud als de mens, dat is het punt niet. Maar dat het geluk louter is te vinden in iets abstracts als succes zeurt sinds de jaren 80 gestaag voort. En dat leidt tot niet alleen een hoop gefrustreerde zielen, maar ook tot regelrechte leugens van die zielen, tegen zichzelf.
Je mag niet lijden
Een vrolijke binnenkomer, ik geef het toe. Maar het gevolg van dit reductionisme (het leven bezien en beleven als iets maakbaars, en wat gemaakt moet worden is geluk) levert ook heel wat beperkingen op. Zoals dat je niet mag lijden, en als je het wel doet – alsof het een handeling is – dan moet het zo snel mogelijk stoppen. Overal is toch een oplossing voor te vinden? Is het niet met cognitieve therapie, dan wel met een pilletje of door je voedselpatroon aan te passen zodat je alleen nog maar blije hormonen aanmaakt.
Eindeloze stappenplannen en acceptatietrainingen
Ja, want die maakbaarheid van het geluk wordt overal gezocht en gevonden. In bedevaartsoorden, in je hersens, in je darmen en laat ik ze nou niet vergeten: in alle mogelijke mindfulnessyogavarianten plus eindeloze stappenplannen en acceptatietrainingen. En dit alles is al zo lang aan de gang dat iedereen het wel kan beamen: het helpt allemaal niks tegen het lijden en zo gelukkig zijn we er al met al niet van geworden. Waarom dan toch nog dat overstelpende aanbod, en die gulzige verorberaars van al dat moois?
De tijd duurt niet meer zo lang
Want het is eigenlijk niet (meer ) waar, dat we allemaal in die maakbaarheid geloven. Wel geloven we in de directe beschikbaarheid van zo ongeveer alles, dankzij het verdwijnen van de wachttijd in om te beginnen het vinden van informatie en het aanschaffen van dingen via internet. De tijd is veranderd, die duurt niet meer zo lang. Ook al gaat de klok nog even snel of langzaam. En zoals iedereen weet is ook die tijd uitgevonden door de mens, net als internet.
Het lijden wil aandacht
Waar gaat dit verhaaltje naartoe? Weer terug naar dat lijden, dat maar niet uit het leven wil verdwijnen. En dat de tijd neemt, daar hebben we ‘m. Als je het lijden geforceerd de kop indrukt, popt ie ergens anders weer op. Misschien niet meteen, maar dan toch wel ergens later in je bestaan. Het lijden wil aandacht. Frustratie vraagt om interesse en verdieping, verdriet vraagt om inzicht en troost, angst vraagt om vaak moeilijk te traceren maatregelen om minder te kunnen worden, rouw vraagt om nog veel meer, maar vooral om tijd.
De illusie van de maakbaarheid
Als je denkt dat het leven zonder lijden kan en moet, dan laat de tijd je wel weten dat die gedachte een illusie van de maakbaarheid is. Want nee, de tijd… die kunnen we niet meer afschaffen.
