Hypersensitiviteit, hooggevoeligheid en DSM-diagnoses – en wat ze aan gedrag toestaan

Een vrouw die constant de aandacht naar zich toetrekt in gezelschap, om de haverklap iets ergens laat liggen of kwijt is, te snel praat zodat iedereen er buiten adem van raakt. Een andere vrouw die niet naar vergaderingen komt, die altijd iets anders moet eten dan anderen, die er getourmenteerd uitziet om ze ‘zoveel voelt’. Weer een andere vrouw die almaar roept dat er van alles ‘binnenkomt’ en geen eigen wil lijkt te hebben omdat haar leven bepaald wordt door de dingen die ze ‘binnenkrijgt’.

Alleen vrouwen?

Zijn er dan niet dat soort mannen? Vast en zeker, maar daar hebben we het nu gewoon even niet over. Wel over de termen hypersensitiviteit, hooggevoeligheid en DSM-diagnoses zoals ADHD en wat al dies meer zij (voorlopig, althans). Soms lijkt het erop alsof deze labels, die overigens geen van drieën wetenschappelijk aantoonbaar zijn, volwassen mensen de permissie verschaffen om niet meer aan het maatschappelijk leven mee te doen, sterker nog, zich asociaal op te stellen. En iedereen moet er maar rekening mee houden.

Reactie op succesvol & gelukkig moeten zijn

Waar het precies uit voortkomt, weet ik niet, maar het lijkt te maken te hebben met een diepgewortelde behoefte zich te onderscheiden en aandacht te willen trekken. Al te menselijk natuurlijk, maar wellicht zijn bepaalde eigenschappen of persoonlijkheidskenmerken te lang onderbelicht geweest. Als iedereen succesvol en geslaagd, pro-actief en klachtenvrij moet zijn, dan kun je rekenen op een reactie daarop. En die komt in allerlei vormen, ontwikkelingen en gedaantes tot stand.

Slachtoffergedrag kan écht niet meer…

Het zijn varianten van het vervloekte slachtoffergedrag, want dat kan écht niet meer. Daar ben je namelijk ook zelf verantwoordelijk voor en daar moet je dan zelf iets aan doen. Maar als je nu eenmaal hooggevoelig, hypersensitief of iets uit de grabbelton uit de DSM als label op je hoofd kunt plakken dan is het niet jouw schuld, en hoef je er dus ook niet iets aan te doen. Gevolg: dat je je als buitenstaander wel eens afvraagt of sommige mensen wel een opvoeding genoten hebben.

Je aan je afspraken houden

Of ze van die dingen hebben geleerd als: een ander laten uitpraten. Je aan je afspraken houden. Loyaal zijn aan het team waarin je werkt, de groep met wie je optrekt, je vrienden de juiste aandacht geven (zolang het je vrienden nog zijn), meedoen in de maatschappij en je verantwoordelijkheden kennen. En ook gewoon: een beetje aanpakken hier en daar.

Goed. Barst maar los!