Hoe hervind je je eigen taal en stijl?

Als je over jezelf begint schrijven, zoals in een MA-traject, dan is dat over het algemeen in een stijl die wat dagelijks is, soms zakelijk, aftastend of juist ferm definiërend. Je schrijft in de stijl waarin je leeft, die bij je dagelijks bestaan hoort, die je op je werk gewend bent. Ondanks het feit dat we nu vaak heel spontaan schrijven, via verschillende media, krijgt het eerste persoonlijke document iets ingehoudends. Begrijpelijk want je hebt het nog nooit gedaan en je weet niet wat je te wachten staat.

Na de eerste vragen over je tekst verandert er al iets. Want degene aan de andere kant heeft het allemaal gelezen, besef je dan. Dat kan een vreemde gewaarwording zijn en is meteen leidend voor de rest van het traject. Alles wat je schrijft, krijgt aandacht. Eerst ook een beetje aftastend, oriënterend en ja, volgens het MA-boekje. Dat houdt in dat je in de eerste fase zit en vertelt wat er speelt, niet meer en niet minder dan dat. Je hebt dit in de gaten en gaat schrijven waar je aandacht voor wilt. Het gaat al wat makkelijker, je komt een beetje los.

Nu je toch bezig bent, wil je wel de diepte in, en dat gebeurt ook. Want je bent niet voor niets aan het traject begonnen, er is iets op te lossen of uit te vinden. Dat weet de MA ook en de vragen krijgen een wat ander karakter. Ze zijn meer gericht op je ervaring en beleving, om wat zich eigenlijk diep binnenin jou afspeelt. Dat is doorgaans niet makkelijk te beschrijven, maar omdat je er tegen die tijd rustig bij zit en je eigenlijk al bent afgedaald in die diepte (vanwege de noodzaak) staat het er tot op zekere hoogte betrekkelijk snel. Dat lucht op en je bent benieuwd naar wat er nu weer komen gaat.

Het wordt iets moeilijker, je moet op onderzoek uit, vanuit die diepte. Dat kan een klus zijn omdat je ook dat niet gewend bent, het kan confronterend zijn omdat het vaak over anderen gaat. Over herinneringen, gedragingen, soms pijnlijke voorvallen. De MA weet daar niets van, maar dat kan je niet schelen want het schrijven heeft je al toegeleid naar dat diepere begrip dat begint te dagen. Hoe weet je dat dat zo is? Je voelt het. Je ademt anders, je krijgt meer lucht, er strekt zich een wereld in je – voor je uit die je had verwaarloosd. Het dagelijks leven vroeg zoveel aandacht van je, al die fragmenten slokten je zo op, dat je je met de herkomst ervan niet bezighield.

En nu komt die in beeld, met alle verklaringen, inzichten en verbanden van dien. Soms ontluisterend, vaak verhelderend. Het begrijpen van jezelf en hoe de dingen zo zijn gekomen is essentieel. Het is een eerste levensbehoefte omdat je anders buitenstaander van je eigen bestaan blijft, en dat kan je opbreken. En met het betreden van deze onnoemlijk grote en soms zelfs nieuwe wereld die toch ook je fundament vormt, neemt je pen je ook lekker op sleeptouw. Je hervindt je eigen toon, je eigen stijl. Er komen woorden in je op die je was vergeten, zinsconstructies en betekenissen die als bij toverslag je leven instromen en daarmee ook op het scherm voor je verschijnen.

Heb ik dat geschreven? Ben ik dat?

En het leven is weer als nieuw. Je vraagt je af hoe je verder wilt, overweegt de mogelijkheden en dan ga je weer verder.