Hoe haat en nijd je in je waarneming beperken

We leven in ingewikkelde tijden waarin er vele tegenstellingen tegen elkaar opboksen en rakelings langs elkaar heen manoeuvreren. Zo is er de alomtegenwoordige mindfulness die ons overstelpt met de boodschap dat we niet moeten oordelen. Met als gevolg de uiterst ingewikkelde vraag wat oordelen eigenlijk is. Als je iets mooi en goed vindt, oordeel je dan? En als je iets prut vindt, oordeel je dan ook? En als je niets vindt, wat is dan je oordeel? Sta je dan toe wat er gebeurt, ook al is het eng, slecht en gevaarlijk?

Nagenieten van een eruptie

En we hebben de haat. Vervelend om over te schrijven (ja, dat is zeker een oordeel), maar de haat is er wat veel de laatste tijd. En de haat is de bron van het kwaad. Ergens is er een oordeel ingeslopen dat het oké is dat je overal en altijd je mening overal over mag geven, en wel in de woorden die jij zelf kiest. Vrijheid van meningsuiting wordt dat genoemd als iemand nog wat nageniet van een eruptie waar de honden geen brood van lusten, en daar niet bij gestoord wil worden. Alles moet kunnen, we leven in een vrij land.

De invloed van haat op jezelf

Over vrijheid, oordelen en principes die op democratie gestoeld zijn gaat het hier niet. Wel over de invloed die je met hatelijke en kwaadaardige taal op jezelf hebt. Ja, op jezelf. Hoe de ander het opvat is aan haar of hem, of hen. Maar op het moment dat je gruwelijk lelijke gedachten over een ander hebt en die nog uit ook, dan weet je eigenlijk zelf ook wel dat je het niet kwijt bent. Er is niet zoiets als de ‘haat van je af praten of schrijven’ met als doel dat je daarna opgelucht ademhaalt en het even los kunt laten.

Hele subtiele krachten

Dat kan wel met verdriet of vreugde, met frustratie en in zekere mate met woede. Maar haat en kwaadaardigheid hebben de eenvoudige werking dat ze direct op je terugslaan. Je hebt dat eerst niet in de gaten, want ze zijn niet helemaal gek, die haat en die kwaadaardigheid. Het lijken harde, botte krachten, maar ze werken heel subtiel. Als je ze produceert willen ze bij je blijven en gevoed worden. Daarom geven ze je in kleine stukjes tegelijk een lekker gevoel als je ze uit in lelijke en vileine bewoordingen. Kleine shotjes.

Steeds meer kritiek, steeds cynischer

Je hebt niet in de gaten hoezeer ze langzaam maar zeker bezit van je nemen, om te beginnen van je waarnemingsvermogen. Je krijgt steeds meer kritiek op anderen, je wordt cynisch, je denkt dat je dingen snel doorziet, maar je kijkt niet goed. Je hebt geen oog meer voor de ander, voor wie hij/zij echt is, en waarom hij/zij dingen doet. Zonder dat je het in de gaten hebt word je langzaam maar zeker afgesteld, afgestemd op meer haat en meer kwaadaardigheid en neem je niets meer waar zoals het is.

Open Mind

Als je niet oppast dus, dan krijg je dit naargeestige scenario en de rest kun je zelf wel invullen. Het zijn krachten waarvoor we moeten uitkijken. Ze ontnemen je het zicht op wat er werkelijk is. Vandaar ook toch die fijne mindfulness, die pleit voor een open mind, voor oordeelloosheid.

Gelukkig kan dat zonder mindfulness ook.

Schrijven helpt je goed te onderzoeken waar je zelf teveel in de greep van negatieve gedachten bent…