Het gevaar van hedendaagse zweverigheid

Natuurlijk je kunt erom lachen. Vooral om die term ‘zweefteven’ zoals ze zelf vooral niet genoemd willen worden. Nee, geen gezweef! Wel houden ze zich bezig met yoga-asana’s, mantra’s, chakra’s, channeling en niet te vergeten: het universum. Wonderlijk taalgebruik waarin het ook altijd over ademen gaat, in en uit, over dat alles er mag zijn, over aarden en contact maken met wat dan ook. Dead or alive! Laten we familieopstellingen en tarotkaarten niet vergeten, het enneagram en de goede oude bekende: astrologie. Het is nog maar een handjevol van wat zich allemaal aandient als je een snuifje neemt van de nieuwe spiritualiteit.

Het heeft iets weg van die glutenallergie

Het begon allemaal in de jaren zestig, maar de New Age is nog lang niet ten einde. Want de Nieuwtijdskinderen in het Aquariustijdperk zijn nog niet allemaal aan het werk, hoor. Klinkt allemaal een beetje flauw, maar intussen is het wel de werkelijkheid van alledag voor veel mensen, en niet alleen degenen die vooral zelf geen zweefteef genoemd willen worden. Het heeft wat weg van die glutenallergie. Mensen die er echt aan lijden, lijden echt. Mensen die echt speciale gaven hebben, hebben deze ook echt. Hou me ten goede.

Zonder kader is er chaos

Maar. Er is ook een hoop onwetendheid. Fascinatie door al die tovenaarstaal, vooral door diegenen die zichzelf al als hoogsensitief beschouwen. Het andere trekt, het andere is een alibi om toch maar lekker anders te zijn en te blijven. Die onwetendheid is in de hand gewerkt door het wegvallen van de Kerk, van het geloof in die ene God, in het verdwijnen van een kader, een traditie, een systeem dat voorschreef hoe te leven. Wat is goed en wat is slecht, welke weg moet je bewandelen, enzovoort.

Een gewiekst commercieel sausje

Niet zo gek dus dat de onwetende op zoek gaat en dat hij of zij, in een wereld waarin alles snel te behappen en te hebben moet zijn, zich vergaapt aan alle mooie verhalen. Want er zijn ook engelen en gidsen. Hoe onverklaarbaar, onlogisch, vaag en uit de lucht gegrepen ze ook zijn. Want even terug naar oude Keltische tradities om de boel te checken gaat men niet. Wel ligt er over veel van dit alles een glad en gewiekst commercieel sausje en is de onderlinge ‘concurrentie’ hier en daar moordend.

Harry hoort echt je dode vader

Geeft allemaal niks, toch? Wel dus. Want er wordt vanuit deze ‘bricolage’ zoals godsdienstwetenschappers en sociologen het noemen, een duizendkoppig nieuw werkelijkheidsbeeld geschapen, dat iedereen ook op zijn of haar eigen manier samenstelt. Er valt niet over te discussiëren. Harry hoort echt je dode vader zeggen dat je op moet passen, Marie ziet gewoon dat je relatie uit zal gaan, de tarotkaarten vertellen dat je echt niet staat daar waar je denkt dat je staat. En het tijd wordt om een andere koers te gaan varen.

Zwevende dingen bieden geen houvast

Is het al ingewikkeld om in de wirwar van het dagelijks leven enigszins in te schatten waar het allemaal over gaat, als deze wonderlijke woorden- en betekeniswereld zijn intrede doet, ben je al helemaal de kluts kwijt. Zwevende dingen bieden nu eenmaal geen houvast.

Maar wat is nu eigenlijk echt het gevaar? Dat de spirituele openheid zodanig wordt opgerekt dat echt alles mogelijk is. Verdoemen van andere mensen, geloven in krachten die niet bestaan, een moreel stelsel aanhangen dat niets meer met dat dagelijks leven (en de achterliggende traditie van democratie en rationaliteit bijvoorbeeld) van doen heeft.

Realiteitsbesef, hoe moeilijk af en toe ook bereiken, is al met al de beste richtingaanwijzer.