Zelfstandig ondernemerschap: de vrijheid om – of de vrijheid van?

We hebben het over vrouwen en zelfstandig ondernemerschap. In de loop der jaren heb ik heel, heel veel vrouwen gesproken en geschreven die voor zichzelf wilden beginnen, of daar net mee waren gestart. Tien jaar geleden wemelde het nog niet van de informatie en tips over het zelfstandig ondernemerschap, maar de basis was hetzelfde als nu. En dan is het voor een ieder de vraag hoe het aan te pakken: eerst naar de Kamer van Koophandel, eerst het idee uitwerken, of eerst opleidingen doen en bedenken wat ik wil? En dat in duizend varianten en vormen.

De argumentatie om voor zichzelf te beginnen bestaat meestal uit een woord: vrijheid. Dan is het de vraag op wat voor soort vrijheid er gedoeld wordt. De vrijheid om, of de vrijheid van? Laat ik het uitleggen.

De vrijheid om

… is de positieve versie. Dan kun je denken aan: de vrijheid om je talenten te ontwikkelen, om eindelijk eens iets tegenover iets anders te stellen, om de wereld rond te reizen en goede dingen voor anderen te doen, om te werken op je eigen tijdstippen, om zelf je strategie te bedenken of je te verdiepen in dingen die jij interessant vindt en daar vervolgens ook iets mee te doen. Hier gaat het om je eigen gang gaan, zelfstandig – of met anderen – te bewegen in de wereld en daar ook je geld mee te verdienen, of dat nu veel of weinig is. Daar ben je ook vrij in: om dat te bepalen.

De vrijheid van

… is de negatieve versie. En dan gaat het om het vrij zijn van het kantoorjuk met alles wat daarmee gepaard gaat. Vrij zijn van regels van anderen, van inhoud die anderen bedacht hebben, van tijden die anderen bepaald hebben, van locaties die van anderen zijn en ga zo nog maar even door. Je wilt los van dat alles, vrij zijn van restricties, ketenen, gevangenschap, weg uit die mal, weg uit dat keurslijf, met als doel uiteindelijk wel die vrijheid om… enfin, zie boven.

Het gevolg kan zijn dat het genot af te zijn van het keurslijf dat de vrijheid van uitbundig wordt gevierd, en zo lang mogelijk wordt gerekt (UWV helpt daar niet zelden een handje bij, en ook niet zelden heel onhandig) en er van de invulling van die ander maar weinig terecht komt. Want klinkt die vrijheid om heel gaaf en ondernemend, in de meeste gevallen krijgt die pas echt gestalte als die wordt aangevuld met ‘hard te werken’. En hou me ten goede, hard werken in vrijheid, om iets neer te zetten wat je wilt en waardevol vindt, is leuk en fijn.

Wat houdt dat harde werken dan in? Je hoeft het gemiddelde verhaal van een zelfstandig ondernemer maar te lezen om te weten dat het de eerste jaren betekent dat je nergens anders mee bezig bent. Focus heet dat, en het houdt in dat je altijd bezig bent met datgene wat je wilt neerzetten, wat je wilt creëren, of dat nu een goedlopende winkel, een therapie- of coachingspraktijk, een uitgeverij of een softwarebedrijf is. Je hóeft helemaal geen vrij te hebben, je werk is je vrijheid. Je vrijheid om je ontwikkelen, te uiten, om deel uit te maken van de wereld en je steentje bij te dragen, om jezelf te zijn en te worden. Het is je betekenis, je zingeving, je werk.

Dan pas ben je vrij van.

Wil je eerst zelf zorgvuldig uitzoeken hoe jij dit wilt aanpakken? Een MA-traject helpt je daarbij.