Ervaringsdeskundigheid en coaching, gaat dat samen of juist niet?

Veel coaches of aankomende coaches zijn van mening dat hun eigen ervaringen van belang zijn voor hun werk. Sterker nog, veel coaches zijn coach geworden omdat ze iets hebben meegemaakt, goed geholpen zijn en allerlei inzichten hebben opgedaan die ze vervolgens door willen geven.

Is ervaringsdeskundigheid in bijvoorbeeld de verslavingszorg essentieel voor goede hulpverlening, het is maar de vraag of dat in coaching ook het geval is. Komt bij dat verslavingszorg is wat het is (een soort in de zorg, met specifieke beroepsuitoefeningen), en van coaching weet zo langzamerhand niemand meer wat het is.  Iemand die verslaafd is geweest kan zich goed inleven in iemand die dat nog steeds is. Deels natuurlijk, altijd deels.

Maar kan iemand die blij is met eigen inzichten na bijvoorbeeld een burnout zich goed verplaatsen in iemand anders die ook een burnout heeft gehad of nog heeft (er vanuitgaande dat iemand met een burnout naar een coach zou gaan in plaats van een psychotherapeut)? Als eigenlijk ook niet duidelijk is wat een burnout eigenlijk inhoudt? Om niet alleen vragen te blijven stellen, ga ik er eens over nadenken want ik denk dat als er iets belangrijk is in goede coaching (en ook in goede psychotherapie) dan is het wel professionele afstand.

Niet om persé een wetenschappelijke houding in te kunnen nemen, maar wel om de ander werkelijk het eigen verhaal te laten vertellen en zich op zichzelf te kunnen concentreren. Dat is niet zomaar iets, dat is werkelijk een diepgaand proces waarbij afleiding door de gedachte ‘zou hij of zij dat nou ook hebben meegemaakt of was het toch anders?’ alleen maar verstorend werkt.

Jezelf als uitgangspunt nemen bij het helpen van een ander is sowieso de verkeerde beweging. Het gaat niet om jou, het gaat om de ander. Het is een opvatting over hoe het werk moet worden gedaan, dat begrijp ik ook wel, en soms is zogenoemde selfexposure wel functioneel, maar dan wel overdacht en voorbereid. Niet altijd en eeuwig aanwezig, lijkend op een blijvende zucht naar zelfbevestiging en blijvende tevredenheid over het zelfbehaalde resultaat. Nee, ik denk niet dat je verstand hebt van menselijke verschijnselen en drama’s als je die zelf hebt meegemaakt.

Je handelt verstandig als je je empathie versterkt en professionaliseert, als je je aandacht volledig op de ander kunt richten en een soort van ego-loos wordt. Als je in staat bent ruimte voor de ander te scheppen om tot zichzelf te komen.