Herinneringen maken. Wat bedoelen ze daar toch mee?

Op reis gaan om ‘herinneringen te maken’. Een etentje organiseren om ‘herinneringen te maken’. Ik moet er iedere keer over nadenken als ik dat ‘herinneringen maken’ lees. Niet uit zurigheid of omdat ik het niet snap, maar er zit iets dwingends in dat ook nog eens de plank misslaat. Ga vooral op reis, organiseer vooral dingen die vast en zeker leuk worden, maar geloof niet in het ‘maken van herinneringen’. Het is de ultieme maakbaarheidsgedachte en die heeft toch allang afgedaan?

Om te beginnen lijkt het er met dat ‘herinneringen maken’ op dat het nu in ieder geval perfect moet zijn geregisseerd, zodanig dat het in ieders hoofd als een herinnering wordt opgeslagen die vers blijft. Als herinnering dus. Maar een etentje als geheel kan nooit een herinnering worden. Wel een geur, een opmerking, de schoonheid van een gerecht of van je buurvrouw. Dat gesprekje over vroeger, die uitwisseling van die veelbetekenende blik. Het is gewoon niet goed voor je psyche om te geloven dat je iets zo kunt maken dat later door een ander wordt herinnerd zoals jij het bedoeld hebt.

Waarom is dat niet goed voor je psyche? Omdat het vooruitloopt op iets toekomstigs dat straks tot het verleden behoort, en op geen van beide heb je invloed. Althans, niet op hoe je je het gaat herinneren. En al helemaal niet op hoe een ander erop terugkijkt. Je verheugen op teleurstellingen is niet gezond. Het is geloven in illusies en dat trekt je weg uit de realiteit. Terwijl je daarin leeft, nergens anders. Dus je raakt mentaal de weg kwijt.

Kom, kom, zul je denken: zo erg is dat toch allemaal niet? We bedoelen het toch goed en het klinkt toch leuk?

Nou… het ‘herinneringen maken’ impliceert ook dat je controle hebt over hoe je later over zaken zult denken, hoe je erop terugkijkt en wat voor betekenis je eraan geeft. Je laat weinig open, want het moeten natuurlijk ook ‘gedeelde’ herinneringen zijn. Het ongezonde is dat je de toekomst wilt vastleggen, zelfs op het gebied van de herinnering van de ander. En de ander, die het natuurlijk goed met je voorheeft, zal ditzelfde doen. Met als gevolg dat je het allemaal gaaf en geweldig en awesome vindt, maar dat kritiek ook volstrekt ongewenst is. Nu moet een echt zurig iemand ook zijn mond houden als je iets leuks hebt georganiseerd, maar je moet elkaar toch wel de vrijheid gunnen om ergens iets van te vinden. Uitgesproken of niet.

Het idee dat je herinneringen kunt maken heeft natuurlijk alles te maken met de computer. Alles lijkt vastgelegd te kunnen worden. En alles wat er is moet ook vastgelegd worden. Niets beweegt meer echt, alles bestaat binnen het frame van het scherm. En daar moet zelfs dat wat nog komen moet, óók in passen.

Maar het echte leven vindt juist plaats daar waar de camera niet aanstaat. Daar is alles onverwacht, ongewis en onvoorspelbaar. Daar ontstaan herinneringen die godzijdank niet te regisseren zijn.