Hoe je je bevrijdt van dat eeuwig zeurende ‘ik’

Mensen gaan in Mindful Analysis (of in coaching of therapie) omdat ze moe worden van hun gepieker. Omdat ze verdrietig of ongelukkig zijn vanwege een gemis, gemiste kansen of gedroomde successen die nog geen werkelijkheid zijn geworden. Of omdat ze het gevoel hebben dat alles anders moet, maar dat ze niet weten hoe, niet eens  weten waar te beginnen. Heel menselijk allemaal en het hoort bij het zoeken naar geluk en harmonie. En dat is wat we zo’n beetje allemaal doen.

Allemaal innerlijke processen

Bij het zoeken naar je eigen weg en richting kan een hoop komen kijken. Er zijn dingen die je gewoon meemaakt, die gewoon gebeuren. Daar hebben we niet zoveel over te zeggen. En er zijn dingen die je kunt doen om je wijsheid te vergroten, je geest te verrijken en om je horizon te verbreden. Of je perspectief te wijzigen, geef het maar een naam. Het zijn allemaal uiteindelijk innerlijke processen die danig in de weg kunnen worden gezeten door, gek maar waar, je ‘ik’.

Waar zit dat ‘ik’ dan?

Boeddhisten vragen dan: waar zit dat ‘ik’? Wijs het eens aan? En waar komt het vandaan en waar gaat het naartoe? Nog veel betere vragen hebben ze daarvoor, hoor, maar het komt er uiteindelijk op neer dat volgens het Boeddhisme het ‘ik’ niet bestaat, dat het een illusie is. Dat is een moeilijke want je denkt toch na en dan is dat ‘ik’ toch gewoon je ‘ik’? We hoeven ook niet in filosofische abstracties te gaan denken, het gaat er even om of je dat ‘ik’ ook kunt vergeten. En wat er dan gebeurt.

Jezelf verliezen in plaats van het ‘ik’ zien als centrum van het AL

Want ook in het Christendom geldt dat je jezelf moet verliezen voordat je God kunt vinden. Daar moet je ook maar niet meteen een mening over vormen, want hoezeer iedereen daar tegenwoordig ook toe geneigd is, dat helpt je niet verder. En dat brengt me meteen waar ‘ik’ wezen wil: de grote concentratie op het ‘ik’ – dat als centrum van het AL te beschouwen, zorgt ervoor dat je in die mentale gevangenis komt waar ik het in het begin over had.

Hoe je op een meer beschouwende manier naar het leven kunt kijken

Het is niet voor niets dat alle levensbeschouwelijke tradities, van Hindoeïsme tot Jodendom, op een of andere manier pleiten voor dat afdoen, vergeten, ontstijgen van dat ‘ik’. Als je niet steeds van jezelf uitgaat, maar je traint in wat meer afstand nemen, observeren zonder oordeel, argumenteren zonder persoonlijk te worden, je te verplaatsen in een ander vooral, dan zul je zien dat je vele meer ruimte krijgt en op een beschouwelijke manier naar de ander, naar jezelf en het leven in het algemeen te kijken.

Dus niet meteen die mening vanuit je ‘ik’-gerichtheid. Maar de vraag wat iets voor jou en anderen betekent.

Schrijvend in een MA-traject gebeurt dat altijd, en dat is ook de bedoeling. Dat je door de taal even los gezogen wordt uit je hoofd, de rondjes die je draait, je meningen en overtuigingen. En niet alleen je hoofd gaat ervan open.

Je hart ook.

Zou je ook wel eens willen ervaren wat dat schrijven met je doet? Wees welkom.

Mirjam Windrich