Geestelijke gezondheidszorg is geen zorg, maar een gevaar
Je kunt, zoals zovelen over de hele wereld, wel aan de gang blijven met het opsommen van tegenargumenten tegen protocollen, tegen de farmaceutische industrie, tegen de managementlagen in de geestelijke zorg, tegen de hijgerigheid en pertinente onwetendheid van zorgverzekeraars als het om ‘evidence-based’ behandelingen gaat, tegen het negeren van alle onderzoeken die uitwijzen dat antidepressiva niet doen wat ze moeten doen, enzovoort en zo verder…
Geen patiënt maar een verzameling data
Gelukkig blijft men wél aan de gang met dat opsommen, maar je kunt het ook kort houden en stellen dat de geestelijke zorg geen zorg is, maar een gevaar voor de mens. Als patiënt word je gezien als 1) een verzameling klachten, 2) een verzameling antwoorden van vragenlijsten en 3) als een verzameling diagnoses die op niets gebaseerd zijn. Want, iedereen weet het en toch doet men alsof het anders is: de DSM bevat geen wetenschappelijk bewezen diagnoses. Zelfs de auteurs zelf bevestigen dat!
Machinerie die de naam zorg durft te dragen
Maar nee hoor, je wordt als mens dat zich niet goed voelt behandeld als een dossier waarin van alles staat, behalve jouw eigen verhaal. Je sociale omgeving, je familie, je geliefden, je persoonlijke geschiedenis – ze doen er niet toe. Het gaat namelijk helemaal niet om jou, het gaat om de machinerie die de naam geestelijke gezondheidszorg durft te dragen. Anderen bepalen wat er met je aan de hand is, op basis van hun systemen en modellen, hun woorden, hun definities en zogenaamde wetenschappelijke resultaten.
Je wordt gedepersonaliseerd
Je wordt dus niet alleen gedecontextualiseerd, nee, je wordt ook gedepersonaliseerd. Ze kunnen je net zo goed een nummer geven, want je naam doet er niet toe. Daarom laten ze je ook net zo makkelijk een paar maanden wachten totdat je eindelijk eens je verhaal mag vertellen waarnaar niet geluisterd wordt. Omdat je eerst in de mal der protocollen en diagnoses geperst moet worden. En dan ben je jezelf kwijt. Je wordt dat dossier en als zodanig word je ook behandeld. Op je voorhoofd wordt de diagnose geplakt en daar kom je nooit meer vanaf.
… als er maar iets gebeurt…
En omdat je je niet goed voelt, ongelukkig en dus kwetsbaar bent, geloof je het allemaal maar. Ze noemen zich geestelijke gezondheidzorg dus ze zullen wel weten wat ze doen. Intussen vervreemd je van jezelf en van de anderen om je heen want ze zien wel dat het niet goed met jou gaat, maar van die diagnose begrijpen ze net zo min iets als jij. Maar het zal wel goed zijn, als er maar iets gebeurt, niewaar?
Alternatief
Goed, in plaats van schelden en foeteren, in plaats van mijn tijd besteden aan het verdrijven van dit kwaad – wat me niet lukt en dat is niet anders – stel ik er iets voor in de plaats. Directe, persoonlijke, zorgvuldige en weloverwogen zorg en hulp. Aandacht voor het puur individuele verhaal, volgens boeddhistische principes en echte, diepgaande psychologische kennis en inzichten.
PS: alle illustraties zijn te vinden en te koop via Geary Love
Wat jammer dat je zo ontzettend negatief over de GGZ denkt. Toegegeven, er kan een hoop verbeterd worden, echter doe je met dit bericht de vele professionals die zich elke dag met hart en ziel inzetten voor de cliënten ernstig tekort. Misschien kun je je eens verdiepen in de visies en missies (terugdringen van dwang en drang, herstelgerichte zorg, om maar eens wat te noemen) van verscheidene GGZ instellingen, waar men wil samenwerken met de cliënt en samen kijken naar wat iemand nou echt helpt. Zelf ben ik trotse verpleegkundige in de GGZ en vind ik mijn vak het mooiste wat er is. Met beide benen op de grond, in contact met de cliënt, intrinsieke motivatie aanboren en neuzen dezelfde kant op.
En oja, ik ken alle namen en gezichten van de mensen die ik professionele hulp heb mogen bieden én hun levensverhaal.
Het bericht is ook zeker niet gericht tegen toegewijde professionals zoals jij, integendeel. Het zou politici en zorgverzekeraars sieren als ze meer oog voor jullie hadden en vooral meer vertrouwen in jullie. Door de van bovenaf opgelegde bureaucratische druk en administratieve verplichtingen gaat veel tijd en dus goede, individuele zorg verloren. Fantastisch dat jij je werk kunt doen zoals je vindt dat het moet. En alleen jij kunt dat weten, dat is wat ik in essentie (ook) bedoel.
Het is zeker wel de waarheid, want de psycholoog bepaalt of jij kinderen mag krijgen, de psycholoog bepaalt of jij je rijbewijs gaat halen, of jij nog verder gaat studeren, want studeren met medicatie dat lukt mij niet vijf zes keer lezen en nog dringt het niet tot me door, etc.
Al deze dingen zijn voor mij onmogelijk geworden door de psycholoog.
We ontnemen kinderen hun toekomst door hun vol te stoppen met rotzooi en vinden het dan raar dat ze het criminele pad op gaan.
Deze kijk op de GGZ is wel heel achterhaald. Dacht dat we een keer klaar waren met die anti-psychiatrie beweging. Hoe lang geleden ben je er eens echt ingedoken wat daar dag in dag uit gedaan wordt? Kritiek op de DSM delen heel veel zorgprofessionals met je. Maar dit schrijven: ‘een dossier waarin van alles staat, behalve jouw eigen verhaal. Je sociale omgeving, je familie, je geliefden, je persoonlijke geschiedenis – ze doen er niet toe.’ Slaat echt als een tang op een varken. Het eerste wat je doet bij een suicide poging is het hele systeem erbij betrekken: familie, vrienden, partner etc. Ook in klinieken wordt bijna altijd met systeemtherapeuten gewerkt. Daarnaast vraag je de hele geschiedenis uit, je kijkt in alle kaders: sociaal, maatschappelijk. Maar blijkbaar heb jij dat beeld niet van de GGZ, en het klopt dus van geen kant wat je schrijft. En zoals je hierboven reageert op de GGZ verpleegkundige, dat je dit bericht richt aan politici, dat is dus niet zo. Groet een psychiater in opleiding.
Dank je wel voor je reactie. Ten eerste is dit een nogal oud stuk. Ten tweede bereiken mij regelmatig berichten die nog veel ergere zaken aan het licht brengen dan die ik noem. Wel fijn te lezen dat je er een andere kijk op hebt en ieder geval dat er door jou en in jouw omgeving anders te werk gegaan wordt.